សំណង់អគារបុរាណបែបអ៊ឺរ៉ុប ល្បីៗទាំង ២៣ នៅជុំវិញពិភពលោក!

យុគសម័យកណ្តាលនៅទ្វីបអឺរ៉ុប បានបង្កើតឡើងតាមរចនាបថស្ថាបត្យកម្មថ្មីមួយ ដែលមានដើមកំណើតនៅតំបន់ Île-de-France នៅភាគខាងជើងប្រទេសបារាំង។ ស្ថាបត្យកម្ម Gothic បានអភិវឌ្ឍក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១២ ពីរចនាបថរ៉ូម៉ាំង ហើយលក្ខណៈពិសេសបំផុតរបស់វាគឺ  pointed arches, vaulted ceilings, slimmer columns ដែលត្រូវបានសាងសង់ឲ្យបានខ្ពស់តាមដែលអាចធ្វើបាន និងមានកំពូលស្រួច។ រចនាបថថ្មីបានបង្ហាញភាពពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំង ដែលឥទ្ធិពលរបស់វានៅអឺរ៉ុប និងជុំវិញពិភពលោក នឹងមានរយៈពេលរាប់សតវត្សរ៍ ជាមួយប្រទេសមួយចំនួន ដូចជាអាឡឺម៉ង់ អង់គ្លេស អ៊ីតាលី និងអេស្បាញ សូម្បីតែការអភិវឌ្ឍជំនាន់ខ្លះរបស់វាក៏ដោយ។ អគារ Gothic ដែលភាគច្រើនជាព្រះវិហារនោះ គឺត្រូវបានគោរពណាស់ ហើយការរចនាមានលក្ខណៈល្អិតល្អន់ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ អគារទាំងនោះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មដ៏ល្អឯក។ 

នៅក្នុងអត្ថបទនេះ ក្រុមការងារយើងនឹងនាំអារម្មណ៍អ្នកទាំងអស់គ្នាមកស្គាល់នូវសំណង់អគារបែប Gothic ដ៏ល្បីល្បាញទាំង ២៣ នៅជុំវិញពិភពលោក៖

១. Duomo di Milano ប្រទេសអ៊ីតាលី

កន្លែងដ៏គួរអោយកត់សម្គាល់បំផុតរបស់ Milan គឺជាទីតាំងដ៏មានប្រជាប្រិយភាពនៃស្ថាបត្យកម្ម Gothic បុរាណ ដែលបានចំណាយពេលជិត ៦ សតវត្សរ៍ដើម្បីសាងសង់។ ឥឡូវនេះ Duomo di Milano គឺជាព្រះវិហារធំបំផុត នៅអ៊ីតាលី និងធំជាងគេទីបួន នៅលើពិភពលោក។ ផ្នែកដំបូលប្រក់ដ៏ល្បីល្បាញរបស់វា មានចុងស្រួចខ្ពស់ និងរូបចម្លាក់សរុបច្រើនជាង ៣.៤០០។

២. Notre-Dame de Paris ប្រទេសបារាំង

ប្រហែលជាឧទាហរណ៍ ដែលមានមនុស្សជាច្រើន បានស្គាល់រួចមកហើយ នៃស្ថាបត្យកម្ម Gothic នៃវិហារ Notre-Dame de Paris បានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ចាប់តាំងពីវាត្រូវបានបញ្ចប់នៅពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី ១៤។ វាគឺជាអគារដំបូងបង្អស់ ដែលប្រើរចនាបថ flying buttress - supportive half-arch ដែលលាតសន្ធឹងពីជញ្ជាំងខាងក្រៅ រហូតដល់ទ្រនុងមួយទៀត។

ជាអកុសល ផ្នែកដ៏ល្បីល្បាញបំផុតមួយ របស់ Notre-Dame de Paris និងជាផ្នែកដ៏លេចធ្លោរបស់វា បានដួលរលំ ក្នុងកំឡុងពេលបាតុភូតភ្លើងឆេះ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ប៉ុន្តែកាលពីដើមឆ្នាំនេះ រដ្ឋាភិបាលបារាំង បានប្រកាសថានឹងជួសជុលព្រះវិហារនេះ ឱ្យមានសភាពដូចដើមវិញនៅឆ្នាំ ២០២៤។

៣. Westminster Abbey, ចក្រភពអង់គ្លេស

ដើមឡើយ វាជាព្រះវិហារ Benedictine ទេ ដែលការកសាង Westminster Abbey ឡើងវិញ នៅសតវត្សទី ១៣ គឺជាសមិទ្ធិផលមួយ ក្នុងចំណោមសមិទ្ធិផល ដែលគួរអោយកត់សម្គាល់បំផុតរបស់ King Henry III។ ស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មនេះបានក្លាយជាកន្លែង ដែលមានតែស្តេចអង់គ្លេសពីរអង្គប៉ុណ្ណោះ ត្រូវបានគ្រងរាជ្យ ក៏ដូចជាត្រូវបានបញ្ចុះ បន្ទាប់ពួកទ្រង់យាងចូលទិវង្គត។ ទីនេះ ក៏អាចជាកន្លែង សម្រាប់ប្រើទៅលើការរៀបចំពិធីមង្គលការរាជវង្សចំនួន ១៦ អង្គ រួមមានពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ របស់ព្រះអង្គម្ចាស់ Henry I និងម្ចាស់ក្សត្រី Matilda នៃប្រទេសស្កុតឡេនក្នុងឆ្នាំ ១១០០, ព្រះមហាក្សត្រី Elizabeth ទី ២ និងព្រះអង្គម្ចាស់ Phillip នៅឆ្នាំ ១៩៤៧ និងព្រះអង្គម្ចាស់ William និង Duchess of Cambridge ក្នុងឆ្នាំ ២០១១។

៤. Santa Maria del Fiore Cathedral, Florence

វិហារ Duomo ដែលជាព្រះវិហារធំបំផុតមួយរបស់អ៊ីតាលី និងជាស្ថាបត្យកម្មឯកពិតមួយ ដែលគ្រប់គ្រងលើតំបន់ Florence’s skyline។ ខណៈពេលដែលការសាងសង់ បានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ១២៩៦ លក្ខណៈពិសេសដ៏ល្បីល្បាញបំផុតនៃអគារ ពោលគឺវាត្រូវបានឲ្យឈ្មោះថា Dome ដែលមានកម្ពស់ ៣៧២ ហ្វីតពីលើដី មិនមានរហូតដល់ឆ្នាំ ១៤៣៦ នៅពេលដែលស្ថាបត្យករក្រុមហ៊ុន Renaissance លោក Filippo Brunelleschi បានរកឃើញវិធីមួយ ដើម្បីធ្វើវិស្វកម្មលំហរ ដែលនឹងមិនដួលរលំឡើយ ក្នុងកំឡុងពេលសាងសង់។

៥. Cologne Cathedral, ប្រទេសអាឡឺម៉ង់

ព្រះវិហារធំបំផុតទី ២ នៅលើពិភពលោក ដែលជាកន្លែងសាងសង់កណ្តឹងដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក បានចំណាយពេល ៦ សតវត្សរ៍ដើម្បីសាងសង់។  បន្ទាប់ពីការសាងសង់ បានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ ១២៤៨ វិហារនេះត្រូវបានគេបោះបង់ចោលនៅឆ្នាំ ១៤៧៣ ដោយបន្សល់ទុកនូវសំណង់នេះ មិនទាន់ចប់អស់រយៈពេលជាង ៣៥០ ឆ្នាំ។ ផ្នែករបស់វិហារនេះ ត្រូវបានសាងសង់រួចរាល់តាមរចនាបថ Gothic អាឡឺម៉ង់បុរាណ។ គេជឿថាអដ្ឋិធាតុរបស់បុរសមានប្រាជ្ញាបីនាក់ក្នុងព្រះគម្ពីរ ត្រូវបានគេដាក់នៅក្នុងកែវមាស នៅក្នុងវិហារនេះ។

៦. Chartres Cathedral, ប្រទេសបារាំង

ឧទាហរណ៍ដ៏ល្អបំផុតមួយ និងដំបូងនៃស្ថាបត្យកម្ម Gothic របស់បារាំង គឺព្រះវិហារដ៏ធំឈ្មោះថា Chartres ដែលមានទីតាំងប្រហែល ៥០ ម៉ាយល៍ភាគខាងត្បូងនៃទីក្រុងប៉ារីស។ វាត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី ១៣ ហើយខុសពីព្រះវិហារ Gothic ជាច្រើន ដែលត្រូវការការជួសជុលថ្មីជាច្រើនផ្នែក អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំនោះ វាបានថែរក្សារចនាបថដើមតាំងពីពេលនោះមក។ រួមគ្នាជាមួយនឹងផ្នែកខាងក្រៅរបស់វាវិហារនេះ ត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាបង្អួចកញ្ចក់ដែលមានស្នាមគំនូរ គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល ដែលត្រូវបានរក្សាទុក ចាប់តាំងពីការបង្កើតឡើងរវាងឆ្នាំ ១២១០ និង ១២៥០។

៧. Canterbury Cathedral, ចក្រភពអង់គ្លេស

ចាប់ពីអាចារ្យដំបូងរបស់ខ្លួន ដែលបានបង្កើតគ្រីស្ទសាសនា នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស រហូតដល់ជំលោះរបស់ Becket ដែលបញ្ចប់ដោយឃាតកម្មរបស់ Thomas Becket នៅក្នុងព្រះវិហារប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ Canterbury គឺមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយចក្រភពអង់គ្លេស។ អគារនេះបានក្លាយជាតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់យូណេស្កូក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៨ ហើយវាគឺជាកន្លែងមួយ ក្នុងចំណោមកន្លែងដែលត្រូវបានទស្សនា និងសំខាន់បំផុតនៅក្នុងប្រទេស។

៨. Salisbury Cathedral, ចក្រភពអង់គ្លេស

មានហេតុផលច្រើនណាស់ ដែលវិហារ Salisbury ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមអគារ Gothic ដ៏ល្បីល្បាញបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ស្ថាបត្យកម្មគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍របស់វាដែលរួមបញ្ចូលទាំង spire ព្រះវិហារខ្ពស់ និងធំបំផុត នៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេស គឺជាឧទាហរណ៍ដ៏អស្ចារ្យនៃរចនាបទ Gothic អង់គ្លេសដែលបានរីកចំរើនពីសតវត្សរ៍ទី ១២ រហូតដល់ប្រហែលសតវត្សទី ១៧។ 

៩. Leuven Town Hall, Belgium

សាលាក្រុង Leuven ដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល ត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅសតវត្សរ៍ទី ១៥ និងជាឧទាហរណ៍ដ៏ល្អឥតខ្ចោះ នៃសោភ័ណភាពតុបតែងខ្ពស់ដ៏ល្បីល្បាញ នាសម័យនោះ។ ផ្នែកខាងមុខនៃអគារនេះ បានទទួលការជួសជុលធំ ៗ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ព្រោះវាត្រូវបានវាយប្រហារ ដោយគ្រាប់បែកក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមលោកលើកទី ២។

១០. St. Vitus Cathedral, Prague

Prague មិនមានខ្វះ អគារស្អាតៗទេ ប៉ុន្តែព្រះវិហារ St. Vitus ដែលធំជាងគេបំផុត នៅក្នុងទីក្រុង គឺជាគ្រាប់ត្បូងបែប Gothic យ៉ាងពិតប្រាកដ។ ការស្ថាបនាបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ១៣៤៤ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ ១៤១៩ វាត្រូវបានបញ្ឈប់ដោយសារតែសង្គ្រាម Bohemian។ នៅពេលដែលការស្ថាបនាបានបញ្ចប់ជាស្ថាពរ នៅពាក់កណ្តាលនៃសតវត្សរ៍ទី ១៩ អគារដែលនៅសល់ ត្រូវបានបញ្ចប់តាមរចនាបថ Neo-Gothic។

១១. Santuario de Las Lajas, ប្រទេសកូឡុំប៊ី

 

១២. Corvin Castle, Romania

 

១៣. Church of St. Anne, Lithuania

 

១៤. Brussels Town Hall, Belgium

 

១៥. Bath Abbey, ចក្រភពអង់គ្លេស

 

១៦. Rouen Cathedral, ប្រទេសបារាំង

 

១៧. Barcelona Cathedral, Barcelona

 

១៨. San Sebastian Church, Manila

 

១៩. Batalha Monastery, ប្រទេសព័រទុយហ្គាល់

 

២០. Church of the Savior, ទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន

 

២១. Our Lady of Random Church, ប្រទេសឥណ្ឌា

 

២២. Bruges Town Hall, Belgium

 

២៣. Calcutta High Court, ប្រទេសឥណ្ឌា